… er 58 615 vruchtbaarheidsbehandelingen – In Vitro Fertilisatie (IVF) en Intra Uteriene Inseminatie (IUI) – plaatsvinden in België op jaarbasis.
VRUCHTBAARHEIDSBEHANDELINGEN OPTIMAAL INTEGREREN IN DE WERKSITUATIE
VRUCHTBAARHEIDS- BEHANDELINGEN OPTIMAAL INTEGREREN IN DE WERKSITUATIE
WIST JE DAT...
… 1 op 13 van alle zwangerschappen in Vlaanderen ontstaat na een vruchtbaarheidsbehandeling.
… 1 op 6 koppels in België moeilijk zwanger wordt.
… emotionele problemen bij vruchtbaarheidsbehandelingen (o.m. door minder sociale steun) leiden tot bijna dubbel zo veel uren afwezigheid dan gemiddeld tijdens een behandelingscyclus, namelijk 41 uren versus 23 uren.
… er 58 615 vruchtbaarheidsbehandelingen – In Vitro Fertilisatie (IVF) en Intra Uteriene Inseminatie (IUI) – plaatsvinden in België op jaarbasis.
… 1 op 13 van alle zwangerschappen in Vlaanderen ontstaat na een vruchtbaarheidsbehandeling.
… 1 op 6 koppels in België moeilijk zwanger wordt.
… emotionele problemen bij vruchtbaarheidsbehandelingen (o.m. door minder sociale steun) leiden tot bijna dubbel zo veel uren afwezigheid dan gemiddeld tijdens een behandelingscyclus, namelijk 41 uren versus 23 uren.
Wat heeft u als werkgever te winnen bij een constructieve houding?
De bovenstaande cijferweetjes geven het aan: de kans dat u als werkgever geconfronteerd wordt met een werknemer die bezig is met vruchtbaarsheidsbehandelingen is best aanzienlijk. Het plannen en ondergaan van dergelijke behandelingen heeft onmiskenbaar gevolgen voor de werksituatie. Denk bijvoorbeeld aan later toekomen omwille van medische controles, afwezigheden bij medische ingrepen, concentratieverlies door stress en fysieke ongemakken door medicatiegebruik. Die impact geldt in de eerste plaats voor diegene die het fysieke aspect van de medische behandelingen ondergaat, maar uiteraard ook voor de partner in dit verhaal.
De cijfers geven aan dat u er alle baat bij heeft dat uw werknemer zich sociaal en emotioneel goed ondersteund voelt tijdens zo’n traject. Hierbij kan u als werkgever een hele belangrijke rol spelen.
Wanneer een werknemer u meldt dat hij/zij bezig is met een vruchtbaarheidsbehandeling zult u uiteraard stilstaan bij de impact die dit zal hebben op de werksituatie. U stelt zich ongetwijfeld vragen over de continuïteit van het werk, over de beschikbaarheid, over de planning en de algemene impact op het werk. Toch zult u versteld staan van de invloed van een positieve en constructieve benadering. We lijsten de vier belangrijkste winpunten voor u op:
1 — Hogere productiviteit en meer rendement van uw werknemer
Wanneer een werknemer erin slaagt om vruchtbaarheidsbehandelingen optimaal in te passen in de werksituatie daalt zijn/haar emotionele stress. Onderzoek1 wijst uit dat het aantal uren afwezigheid hierdoor met bijna de helft vermindert.
Begrip van de werkgever leidt ook tot meer engagement van de werknemer. Een constructieve houding van u als werkgever zorgt ervoor dat uw werknemer tijdens de vruchtbaarheidsbehandeling(en) meer flexibiliteit zal tonen in het georganiseerd krijgen van het werk. Dit komt de productiviteit en het werkrendement ten goede.
2 — Minder hoge kosten voor de werkgever
Minder afwezigheden en een hoger werkrendement geven logischerwijze minder kosten voor u als werkgever. Een goede integratie van vruchtbaarheidsbehandelingen in de werksituatie zorgt ervoor dat uw werknemer minder afwezig is en beter presteert. Hetzelfde onderzoek als eerder vermeld1 wijst uit dat u de kosten hierdoor reduceert tot bijna de helft.
3 — Loyaliteit en blijvende inzet van uw werknemer
Als een werknemer een constructieve houding van u als werkgever ondervindt tijdens vruchtbaarheidsbehandelingen, zal dit de relatie en het onderling vertrouwen tussen beiden ten goede komen, ook op lange termijn. Werknemers zijn dankbaar en daardoor meer geneigd om loyaal te blijven aan het bedrijf of de organisatie.
4 — Het imago van uw bedrijf of organisatie
Uw imago als vriendelijke, humane en zorgzame organisatie wordt versterkt door een constructief beleid rond vruchtbaarheidsproblematiek en de bijhorende behandelingen. Dat is niet enkel belangrijk in het aantrekken van getalenteerde werknemers, maar ook ten overstaan van klanten, sponsors, investeerders, stakeholders …
Hoe pakt u het concreet aan?
1 — Streef naar open en heldere communicatie
De bedrijfssfeer en -cultuur en het vertrouwen tussen werknemer en werkgever zijn belangrijk voor de bespreekbaarheid van het onderwerp op het werk én het kunnen maken van goede en tijdige werkafspraken. Het is echter voor uw werknemer niet altijd evident om hierover te praten. Niet enkel door de gevoeligheid van het thema, maar ook door de vrees voor carrièreconsequenties. Dwing deze openheid in dit verband dan ook zeker niet af.
2 — Blijf uw werknemer bevestigen om wat goed gaat
Werk is vaak een positief element voor uw werknemer tijdens een traject van vruchtbaarheidsbehandelingen. Een andere focus. Een bron van zelfvertrouwen (“iets wél goed kunnen”). Een bron van controle (“iets wél in de hand hebben”). Een bron van sociale contacten buiten de wereld van vruchtbaarheidsbehandelingen. Speel daar als werkgever positief op in: toon respect en aanmoediging.
3 — Toon uw gedoseerde betrokkenheid
Een welgemeende “En hoe is het nu?”, “Succes.”, “Vertel eens.” kan al veel betekenen voor uw werknemer.
4 — Vraag proactiviteit van uw werknemer
Vraag uw werknemer naar eigen voorstellen om de combinatie met vruchtbaarheidsbehandelingen werkbaar te houden. Doe dit wel in alle redelijkheid.
5 — Onderzoek welke flexibiliteit u kan bieden
Bekijk wat u uw werknemer in de plaats kan bieden voor die proactiviteit en eigen inbreng (bv. glijdende uren, thuiswerk, aanpassing uurrooster…).
6 — Maak op voorhand goede werkafspraken
Ga tijdig (bijvoorbeeld vlak voor de behandelingscyclus) met je werknemer samen zitten om goede werkafspraken te maken, die een win-win zijn voor beiden. Bedenk dat je met flexibiliteit van beide kanten meer bereikt.
7 — Moedig de collega’s aan uw positieve voorbeeld en ingesteldheid te volgen
Ook de houding van de naaste collega’s is belangrijk. Besef dat u als werkgever daar een positieve voorbeeldfunctie in kan hebben.
Zorg er als leidinggevende voor dat u (bepaalde/naaste) collega’s informeert en sensibiliseert rond het thema, tenminste als de betrokkene dat wil. Toon anderzijds discretie als de werknemer daarom vraagt.
8 — Werk een duidelijk en realistisch afwezigheidsbeleid uit
Probeer begrip op te brengen voor korte afwezigheden en later toekomen, als gevolg van medische afspraken. Werk hierrond een duidelijk beleid uit. Geef ook duidelijke richtlijnen door aan het administratief personeel over het registreren van die specifieke afwezigheden.
9 — Informeer de vertrouwenspersoon binnen uw organisatie
10 — Vraag indien nodig ondersteuning aan uw arbeidsgeneesheer
Kom je er als werkgever en werknemer niet helemaal uit, vraag dan in onderling overleg eventueel de arbeidsgeneesheer om advies.
11 — Stel eventueel een specifieke beleidslijn op binnen uw bedrijf of organisatie
Een beleidslijn in verband met het integreren van vruchtbaarheidsbehandelingen in de werksituatie heeft een belangrijke signaalfunctie (“wij nemen dit thema serieus”). Ze kan praktische handvaten bevatten en kan er ook voor zorgen dat alle werknemers in deze situatie op een uniforme manier worden behandeld en weten waar ze aan toe zijn. Maar ook kleinere stappen, zoals vervat in bovenstaande tips, kunnen al een hele stap in de goede richting zijn.
Een praktisch overzicht van een cyclus van vruchtbaarheidsbehandelingen
Onderstaande schema’s bieden inzicht in het praktisch verloop van de vruchtbaarheidsbehandelingen In Vitro Fertilisatie (IVF) en Intra Uteriene Inseminatie (IUI) en hun impact op de werksituatie. De aangegeven duur van de verschillende fasen van de behandelingen zijn gemiddelden.
1 — IUI praktisch begrijpen
1 STIMULATIE
- Wat: 1 of 2 eicellen doen rijpen
- Hoe lang: 10 tot 18 dagen
- Impact op werksituatie:
– Hormonale medicatie moeten kunnen toedienen op vaste tijdstippen
– Ca. 2 tot 5 keer medische monitoring waardoor mogelijk korte afwezigheden
3 WACHTWEKEN
- Wat: Afwachten of bevruchting en innesteling embryo(’s) plaatsvindt
- Hoe lang: 14 dagen
- Impact op werksituatie:
– Hormonale medicatie moeten kunnen toedienen op vaste tijdstippen
– Concentratieverlies wegens meest stressvolle fase
2 INSEMINATIE
- Wat: Inbrengen zaadcellen in de baarmoeder
- Hoe lang: Ca. 1/ 2 dag
- Impact op werksituatie:
– Aantal uren afwezig i.f.v. behandeling
– Ook afwezigheid mannelijke partner wegens noodzakelijke bijdrage en ondersteuning
4 TESTMOMENT
- Wat: Bloedtest: zwangerschapshormoon meten, wachten op resultaat
- Hoe lang: 1 dag
- Impact op werksituatie:
– Mogelijk later toekomen
– Concentratieverlies
1 STIMULATIE
- Wat: 1 of 2 eicellen doen rijpen
- Hoe lang: 10 tot 18 dagen
- Impact op werksituatie:
– Hormonale medicatie moeten kunnen toedienen op vaste tijdstippen
– Ca. 2 tot 5 keer medische monitoring waardoor mogelijk korte afwezigheden
2 INSEMINATIE
- Wat: Inbrengen zaadcellen in de baarmoeder
- Hoe lang: Ca. 1/ 2 dag
- Impact op werksituatie:
– Aantal uren afwezig i.f.v. behandeling
– Ook afwezigheid mannelijke partner wegens noodzakelijke bijdrage en ondersteuning
3 WACHTWEKEN
- Wat: Afwachten of bevruchting en innesteling embryo(’s) plaatsvindt
- Hoe lang: 14 dagen
- Impact op werksituatie:
– Hormonale medicatie moeten kunnen toedienen op vaste tijdstippen
– Concentratieverlies wegens meest stressvolle fase
4 TESTMOMENT
- Wat: Bloedtest: zwangerschapshormoon meten, wachten op resultaat
- Hoe lang: 1 dag
- Impact op werksituatie:
– Mogelijk later toekomen
– Concentratieverlies
2 — IVF praktisch begrijpen
1 STIMULATIE
- Wat: meerdere eicellen doen rijpen
- Hoe lang: 10 tot 18 dagen
- Impact op werksituatie:
– Hormonale medicatie moeten kunnen toedienen op vaste tijdstippen
– Ca. 2 tot 5 keer medische monitoring waardoor mogelijk korte afwezigheden
3 EMBRYOCULTUUR
- Wat: Labowerk: bevruchting en eerste celdelingen
- Hoe lang: 2 tot 5 dagen
- Impact op werksituatie:
– Mogelijk 1 of meer dagen bijkomende afwezigheid, afhankelijk van herstel na punctie
– Hormonale medicatie moeten kunnen toedienen op vaste tijdstippen
5 WACHTWEKEN
- Wat: Afwachten of innesteling embryo(’s) plaatsvindt
- Hoe lang: 9 tot 12 dagen
- Impact op werksituatie:
– Hormonale medicatie moeten kunnen toedienen op vaste tijdstippen
– Concentratieverlies wegens meest stressvolle fase
2 EICELPUNCTIE
- Wat: Heelkundige ingreep waarbij eicellen worden aangezogen
- Hoe lang: 1 dag
- Impact op werksituatie:
– Dag afwezigheid wegens ingreep, wachten op resultaten en herstel
– Ook afwezigheid mannelijke partner wegens noodzakelijke bijdrage en ondersteuning
4 EMBRYOTRANSFER
- Wat: Inbrengen embryo’s in de baarmoeder
- Hoe lang: 1 dag
- Impact op werksituatie:
– Dag afwezigheid wegens bespreken resultaten, ingreep en rust na transfer
6 TESTMOMENT
- Wat: Bloedtest: zwangerschapshormoon meten, wachten op resultaat
- Hoe lang: 1 dag
- Impact op werksituatie:
– Mogelijk later toekomen
– Concentratieverlies
1 STIMULATIE
- Wat: meerdere eicellen doen rijpen
- Hoe lang: 10 tot 18 dagen
- Impact op werksituatie:
– Hormonale medicatie moeten kunnen toedienen op vaste tijdstippen
– Ca. 2 tot 5 keer medische monitoring waardoor mogelijk korte afwezigheden
2 EICELPUNCTIE
- Wat: Heelkundige ingreep waarbij eicellen worden aangezogen
- Hoe lang: 1 dag
- Impact op werksituatie:
– Dag afwezigheid wegens ingreep, wachten op resultaten en herstel
– Ook afwezigheid mannelijke partner wegens noodzakelijke bijdrage en ondersteuning
3 EMBRYOCULTUUR
- Wat: Labowerk: bevruchting en eerste celdelingen
- Hoe lang: 2 tot 5 dagen
- Impact op werksituatie:
– Mogelijk 1 of meer dagen bijkomende afwezigheid, afhankelijk van herstel na punctie
– Hormonale medicatie moeten kunnen toedienen op vaste tijdstippen
4 EMBRYOTRANSFER
- Wat: Inbrengen embryo’s in de baarmoeder
- Hoe lang: 1 dag
- Impact op werksituatie:
– Dag afwezigheid wegens bespreken resultaten, ingreep en rust na transfer
5 WACHTWEKEN
- Wat: Afwachten of innesteling embryo(’s) plaatsvindt
- Hoe lang: 9 tot 12 dagen
- Impact op werksituatie:
– Hormonale medicatie moeten kunnen toedienen op vaste tijdstippen
– Concentratieverlies wegens meest stressvolle fase
6 TESTMOMENT
- Wat: Bloedtest: zwangerschapshormoon meten, wachten op resultaat
- Hoe lang: 1 dag
- Impact op werksituatie:
– Mogelijk later toekomen
– Concentratieverlies
Hoe deze brochure tot stand kwam
In een eerdere brochure van De Verdwaalde Ooievaar – “Als een kindje krijgen op zich laat wachten” – komt onder meer de impact op de werksituatie al aan bod, maar dan eerder gericht tot de werknemer. De Verdwaalde Ooievaar wil nu met de voorliggende brochure “Vruchtbaarheidsbehandelingen optimaal integreren in de werksituatie: een win-win voor werkgever en werknemer” ook graag de werkgever informeren over en bewustmaken van dit onderwerp. We doen dit omdat het inpassen van een traject van vruchtbaarheidsbehandelingen (In vitro Fertilisatie (IVF) of inseminatie) in de werksituatie zo’n belangrijke en waardevolle uitdaging is, zowel voor werknemers als werkgevers.
Viki Peeters maakte voor haar integratieproef in het kader van haar opleiding als kinderwensconsulente bij Kinderwens vzw een lezing voor de werkgevers. Bij de uitwerking hiervan beantwoordden 35 werknemers, die een proces van vruchtbaarheidsbehandelingen doormaakten, een aantal vragen over hoe zij dit beleefden in combinatie met hun professionele leven.
De essentie van haar lezing werd in samenwerking met De Verdwaalde Ooievaar verwerkt tot deze brochure. De antwoorden van de werknemers zitten hierin verweven en bepaalde uitspraken werden als quotes opgenomen, bij wijze van illustraties uit de praktijk.
Werkten mee aan deze brochure
Redactieteam
Marijke Merckx (eindredactie, coördinatie en voorzitster DVO)
Viki Peeters (hoofdredactie)
Els Van Belleghem (redactie, copywriter)
Vormgeving brochure
Linde Ghyselen
Vormgeving website
LWPRD Visual Design Company
Deze brochure kwam tot stand met de steun van UZ Gent, UZ Brussel, CRG Brugge, UZ Leuven en UZ Antwerpen
Leeslijst
- “Absence from work and emotional stress in women undergoing IVF and ICSI: an analysis of IVF-related absence from work in women and the contribution of general and emotional factors” (Bouwmans CA, Lintsen BA e.a.)
- “The cost of a succesful delivery with in vitro fertilization” (Neumann P., Gharib S., Weinstein M.)
- “Cost analysis of in vitro fertilization” (Ster Z., Laufer N., Levy R. e.a.)
- “Physical and emotional stress assiociated with components of the in- fertility investigations: with perspectives of professionals and patients” (Kopitzke E., Berg B., Wilson J., Owens D.)
- “Empowering people at work in the face of death and bereavement” (Charles-Edwards)
- Factsheet “Employment Issues” (Fertility Network UK)
- “Fertility Network UK Survey on the impact of Fertility Problems” – p. 20 e.v. “Work and treatment” (Nicky Payne, Olga Van Den Akker)
- “Helpen bij verlies en verdriet” (Keirse M.) – p. 231 e.v. “Rouw en werk”